Zorunlu Deprem Sigortası ve Dask
Zorunlu deprem sigortası, binalarda depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlar ile deprem nedeniyle ortaya çıkan yangın, infilak, dev dalga (tsunami) ve yer kayması sonucu oluşan maddi zararları teminat altına alan zorunlu sigortadır. 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu’nun 10. maddesi uyarınca yaptırılması devlet tarafından zorunlu kılınan bir sigortadır.
“Zorunlu Deprem Sigortası Kapsam ve sigorta yapma zorunluluğu
Madde 10 – (1) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tâbidir.
(2) 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’na tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar ile 634 sayılı Kanun kapsamında olsalar dahi tamamı ikamet dışı amaçlarla kullanılan binalar zorunlu deprem sigortasına tâbi değildir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen binalar ve bağımsız bölümler için malikler veya intifa hakkı sahipleri tarafından zorunlu deprem sigortası yaptırılır ve bu sigorta her yıl yenilenir.
(4) Kurum, ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binaları sigortalamama hakkına sahiptir. Kurum, taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binaları sigortalamaz. Bu tespitin yapıldığı binaların listesi Kurum tarafından ilgili idareye gönderilir.”
DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) nedir?
2000 yılında kurulan DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) Türkiye’de zorunlu deprem sigortası edindirme, uygulama ve yönetim faaliyetlerinden sorumlu devlet kuruluşudur. Türkiye çapındaki sigorta şirketleri ve acenteler ile ortaklaşa yürütülen faaliyetler kapsamında zorunlu deprem sigortasını edindirme yolunda çalışmalar yürütmektedir.
Zorunlu deprem sigortasının kapsamı
13 Mayıs 2011 tarihinde 27933 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları tebliğine göre:
“6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu gereğince,
· 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler
· tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar
· bu binalar içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler
· doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler
Zorunlu Deprem Sigortasına tabidir.
Ancak aşağıda yer alan binalar Zorunlu Deprem Sigortası kapsamının dışında kalmaktadır:
· 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’na tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler
· Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar
· Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar
· Projesi bulunmayan ve mühendislik hizmeti görmemiş binalar
· Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binalar
· Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binalar
· Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar
Zorunlu deprem sigortası uyarınca neler teminat altındadır?
Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları tebliği uyarınca aşağıda yer alan bina bölümleri de bir arada ya da ayrı ayrı teminat kapsamındadır:
· Temeller
· Ana duvarlar
· Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar
· Bahçe duvarları
· İstinat duvarları
· Tavan ve tabanlar
· Merdivenler
· Asansörler
· Sahanlıklar
· Koridorlar
· Çatılar
· Bacalar
· Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri
Depremle ilintili olmasına rağmen aşağıdaki zararlar teminat kapsamına alınmamıştır:
· Enkaz kaldırma masrafları
· Kar kaybı
· İş durması
· Kira mahrumiyeti
· Alternatif ikametgah ve işyeri masrafları
· Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar
· Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri
· Tüm bedeni zararlar ve vefat
· Manevi tazminat talepleri
· Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar
· Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar
Zorunlu deprem sigortası teminat limiti kaç TL’dir?
25 Kasım 2022 tarihinden itibaren tüm yapı tiplerinde 640.000-TL’dir.
Zorunlu deprem sigortasının süresi ne kadardır?
Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları tebliği uyarınca zorunlu deprem sigortasının süresi 1 yıldır.
Sigortalının yükümlülükleri
Rizikonun gerçekleşmesi yani deprem sonucu zararın oluşması halinde sigortalı:
· Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç on beş işgünü içinde DASK ’a veya Kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak,
· DASK görevlilerinin veya yetkili kıldığı kimselerin, hasara uğrayan binalara makul amaçlarla ve uygun şekillerde girmesine ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek,
· DASK’ın isteği üzerine zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri, gecikmeksizin DASK ‘a vermek,
· Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi, makul ve uygun bir süre içinde DASK ‘a veya yetkili kıldığı kimselere vermek,
· Sigortalı bina/yer üzerinde Zorunlu Deprem Sigortası dışında, deprem teminatı bulunan başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları DASK ‘a bildirmek
zorundadır.
Ayrıca 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu uyarınca malik veya intifa hakkı sahibi, binanın ve her bir bağımsız bölümün projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edilmesine veya zayıflatılmasına karşı gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. 6305 sayılı kanunun 12. maddesinin 2. fıkrası uyarınca malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda, sigortadan tazminat alma hakkını kaybeder.
Anahtar Kelimeler:
Zorunlu Deprem Sigortası kapsamı nedir?
DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) nedir?
Zorunlu deprem sigortasının kapsamı
Zorunlu deprem sigortası uyarınca neler teminat altındadır?
Zorunlu deprem sigortası teminat limiti kaç TL’dir?
Zorunlu deprem sigortasının süresi ne kadardır?
Sigortalının yükümlülükleri