Israrlı Takip Suçu Nedir? Cezası Nedir?
Israrlı takip suçu Türk hukukuna 12 Mayıs 2022 tarihinde çıkarılan 7406 sayılı “Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesi ile girmiştir.
Israrlı takip suçu, mağdurun kendisinin takip edildiğini bildiği ve huzur ve sükununu bozacak şekilde periyodik olarak bu takibin ısrarla devam etmesi durumunda oluşur. Temelde kadına şiddetin engellenmesi amacıyla oluşturulan bu suç ve yaptırımın amacı failin, kendisinin varlığını mağdura hissettirip veya temas kurmaya çalışıp mağdurun huzur ve sükununun bozmaması amacını taşımaktadır. Yani bir sonraki kastı ister sadece takip isterse belli bir hakkın ihlal edilmesi olması suçun unsurlarını etkilemeyecektir. Burada esas olan takipte ısrarın varlığı ve mağdurun bu ısrarlı takipten rahatsızlık duymasıdır.
Israrlı takip suçu kanuna her ne kadar kadına yönelik şiddetin yaptırımlarını arttırmak amacıyla eklenmiş olsa da bu suçun mağduru herkes olabilir.
Kanun maddesi takibin nasıl meydana geleceğini belirtmiştir. Bu bağlamda takip, fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle icra edilir. Bu takip sonucu mağdur üzerinde ciddi bir huzursuzluk veya can ve mal güvenliği konusunda endişe oluşturacağı su götürmez bir gerçektir. Huzursuzluk ve güvenlik endişesi yaratan bu takibin ısrarlı bir şekilde devam etmesi durumunda Kanun fail hakkında 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörmüştür.
Burada dikkat edilmesi gereken husus takibin ısrarlı bir şekilde devam etmesi gerektiğidir. Israrın sayısı veya hangi kanalla bu ısrarın gerçekleştiği hususları Kanun belirtmemektedir. Bu durumda Yargıtay içtihatlarına göre somut olaylara göre yorum yapmak gerekir. Örneğin Yargıtay 18. Ceza Dairesi mağdura sadece birer kez mesaj ve arama yöneltilmesi halinde ısrar şartının oluşmadığını hükme bağlamıştır. Ancak kesin olarak şunu söyleyebiliriz ki ısrarlı takip fiilinde mağdura ulaşması gereken mesajlar, aramalar gibi takip unsurları birden fazla olmalıdır. Bir kere icra edilen takip unsurları ısrarlı takip suçuna vücut vermeyecektir. Bu süreç bir periyodu gerektirir. Ayrıca bu periyotların arasındaki zaman da önemli değildir. Örneğin ilk takip unsurundan 2 ay sonra, ikinci takipten de 4 ay sonra yapılan takipler genel zaman çizgisinde bir ısrarı oluşturduğu mahkemece belirlenebiliyorsa yine ısrarlı takip suçuna vücut verilmiş olur.
Bu takip unsurlarının türleri birbirinden değişiklik gösterebilir. Örneğin Instagram sosyal medya platformu üzerinden mesaj attıktan sonra fiziken takip etmeye başlamak ardından mağdurun evine kargolar yollamak yine ısrarlı takip suçuna vücut verecektir. Burada önemli olan takibin ısrarla devam edip etmediğidir. Takip yöntemlerinin farklı olması suçun oluşmamasına engel değildir.
Israrlı takip suçu kasten işlenen suçlardandır. Yani ısrarlı takibe teşebbüs veya taksirle ısrarlı takip suçu bulunmamaktadır. Bu suçta failin kastı Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesi ile belirtilen fiziken takip etmek veya temas kurmaya çalışmak olmalıdır. Hasbelkader sürekli aynı yolda, aynı saatte yaya olarak tesadüfen seyreden 2 kişi arasında ısrarlı takip suçu oluşmayacağı aşikardır.
Suçun unsurlarından olan fiziken takip, failin mağdurun ısrarla peşinden vermesi, girdiği her yere peşi sıra girmesi gibi durumlardır. Burada failin kastı mağduru rahatsızlık ve endişeye sokacak şekilde huzursuzluk vermektir. Israrla fiziken takip sonucunda suça vücut verilmiş olacaktır. Örneğin Yargıtay uygulamalarında da anlaşılacağı üzere eski eşin veya sevgilinin arabasının veya evinin önünde beklemek, alışveriş merkezlerinde takip etmek gibi reel dünyada icra edilen fiziki takipler suça vücut verecektir.
Bir diğer unsur olan temas kurmak maksatlı ısrarlı takibin icrası için fiziken takip dışında haberleşme ve iletişim araçlarını kullanmak, bilişim sistemleri vasıtasıyla veya üçüncü kişileri aracı olarak kullanmak suça vücut vermek için yeterlidir. Örneğin telefonla aramak, SMS veya Whatsapp üzerinden mesaj atmak, Instagram, Twitter, Facebook veya farklı bilişim sistemleri üzerinden gönderilen mesajlar, istekler ve dürtmeler veya failin bir arkadaşını mağdurla sürekli olarak görüşmeye göndermek gibi fiiller suça vücut verecektir.
Yukarıda bahsedilen unsurlar Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesi uyarınca belirlendiğinden ısrarla takibin şartlarının oluşması ve ceza verilmeye yer olması için kanuni bu şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Ayrıca yine suçun vuku bulabilmesi için mağdurun bu durumdan şikayetçi olması, huzursuzluk ve endişe duyması da gerekmektedir. Eğer mağdur açısından ısrarlı takip fiilleri bir intiba uyandırmıyorsa suç oluşmamış sayılacaktır.
Ayrıca sadece mağdur için değil, mağdurun ısrarlı takip suçunun yarattığı yakınlarının güvenliği açısından endişe duyması da suça vücut verecektir.
Israrlı takip suçunun nitelikli halleri
Türk Ceza Kanunu 123/A maddesinin 2. fıkrasında ısrarlı takip suçunun nitelikli hallerine değinmiştir. Bu bağlamda fiziken takip etme veya temas kurma maksatlı takip fiilleri çocuğa veya ayrılık kararı verilen ya da boşanılan eşe karşı işlenmesi, mağdurun olağan hayat akışına aksi şekilde okulunu, iş yerini, konutunu bırakmasına ya da değiştirmesine neden olması veya hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi halinde ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çıkmaktadır.
Örneğin failin bir çocuğa Instagram üzerinden sürekli mesaj göndermesi, boşandığı eşini belli periyotlarla işinden evine kadar takip etmesi ve bu takipleri sonucu boşandığı eşinin şehir değiştirmesi, hakkında mahkeme tarafından konuta yaklaşmama tedbiri verilen failin mağdurun farklı bir konumda çocuğunu takip etmesi durumunda fail 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacaktır.
Israrla takip ediliyorum, ne yapmalıyım?
Elinizdeki delilleri toplayıp en yakın kolluk birimine veya savcılığa sözlü ya da dilekçeyle şikayette bulunabilirsiniz.
Israrla takip suçu şikâyete bağlı bir suç mudur?
Türk Ceza Kanunu’nda ısrarla takip suçunun düzenlendiği 123/A maddesinin 3. fıkrasında ısrarla takip suçunun şikâyete bağlı olduğu belirtilmiştir. Bu bağlamda ısrarla takip suçu resen araştırılmaz, mağdurun şikâyeti gereklidir. Şikâyetten sonradan vazgeçilmesi soruşturma aşamasında takipsizlik kararının, kovuşturma aşamasında da kamu davasının düşmesine sebep olur.
Israrlı takip suçunda şikâyet süresi
Ceza Muhakemeleri Kanunu’na göre mağdurun şikâyet hakkı fiili ve faili öğrenmesinden itibaren 6 aydır.
Israrlı takip suçunda zamanaşımı süresi
Israrla takip suçunun dava zamanaşımı süresi Ceza Muhakemeleri Kanunu’na göre 8 yıldır.
Israrlı takip suçu uzlaşmaya tabi midir?
Bir suçun uzlaştırma kapsamında olabilmesi için Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 253. maddesi uyarınca şikâyete bağlı suçlardan olması gerekir. Uzlaştırmaya tabi suçlar Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 253. maddesinin ilk fıkrasında sıralanmıştır. Israrlı takip suçu şikayete bağlı bir suç olmasına rağmen aynı maddenin 3. fıkrasında ısrarlı takip suçunun uzlaştırma yolu ile çözümlenemeyeceği belirtilmiştir. Bu bağlamda Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesinde düzenlenen ısrarla takip suçu uzlaştırmaya götürülemez.
Israrlı takip mağduru kimdir?
Israrlı takip suçunun mağduru herkes olabilir. Çocuğun yüksek yararı ilkesi gereğince çocuğun mağdur olduğu hallerde ısrarlı takip suçu nitelikli hal kazanır ve cezası arttırılır.
Israrlı takip suçunda yetkili mahkeme ve savcılık
Israrlı takip suçu yargılamasında soruşturma yetkisi Ceza Muhakemeleri Kanunu’na göre suçun işlendiği yer Cumhuriyet Savcılığı’nda, kovuşturma yetkisi suçun işlendiği yer mahkemesindedir.
Israrlı takip suçunda görevli mahkeme
Ceza Muhakemeleri Kanunu’na göre görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Görülmekte olan ceza davalarınız için alanında uzman bir ceza avukatından danışmanlık almanız son derece önemlidir. Ankara avukat tavsiye listesinde bulunan avukatlarımızdan oluşmuş hukuk büromuzla iletişime geçerek ceza avukatlarımızdan son derece profesyonel hukuki destek alabilirsiniz.
Avukat Talha YAYLA
Anahtar kelimeler
Israrla takip
Israrla takip suçu
Israrla takip suçu cezası
Israrlı takip suçunun nitelikli halleri
Israrla takip suçu şikâyete bağlı bir suç mudur?
Israrlı takip suçunda şikâyet süresi
Israrlı takip suçunda zamanaşımı süresi
Israrlı takip suçu uzlaşmaya tabi midir?
Israrlı takip mağduru kimdir?
Israrlı takip suçunda yetkili mahkeme ve savcılık
Israrlı takip suçunda görevli mahkeme